Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego jest to opracowanie, którego celem jest ustalenie wymagań ochrony przeciwpożarowej w zakresie organizacyjnym, technicznym i porządkowym, jakie należy uwzględnić podczas eksploatacji konkretnego budynku. Wymagania prawne dotyczące opracowania zawarte są w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. nr 109 poz. 719). Do zapoznania się z treścią powyższego dokumentu i przestrzegania zawartych w nim ustaleń zobowiązani są wszyscy pracownicy; bez względu na zajmowane stanowisko służbowe i rodzaj wykonywanej pracy.

Kto może opracować instrukcję bezpieczeństwa pożarowego?

Opracowywanie IBP należy do czynności z zakresu ochrony przeciwpożarowej, które zgodnie z ustawą z dn. 24 sierpnia 1991 r. o ochronie  przeciwpożarowej (Dz.U. nr 81 poz. 351) powinny być realizowane przez osoby mające odpowiednie kwalifikacje. Są to osoby spełniające jedno z poniższych kryteriów:

• tytuł zawodowy technika pożarnictwa,
• wykształcenie wyższe i ukończone szkolenie specjalistów ochrony przeciwpożarowej,
• wykształcenie wyższe na kierunku inżynieria bezpieczeństwa pożarowego,
• wykształcenie średnie i ukończone szkolenie inspektorów ochrony przeciwpożarowej,
• uzyskały uznanie kwalifikacji do wykonywania technika pożarnictwa w toku postępowania o uznanie nabytych w państwach członkowskich UE, w państwach członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronach umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej kwalifikacji do wykonywania zawodu regulowanego – technika pożarnictwa.

Dla jakich obiektów wymaga się opracowania instrukcji bezpieczeństwa pożarowego?

IBP należy opracować dla obiektów budowlanych lub ich części stanowiących strefy pożarowe, pełniących funkcję użyteczności publicznej (np. szkoła, bank), zamieszkania zbiorowego (np. hotel, schronisko), produkcyjnych, magazynowych oraz inwentarskich, gdy:

• występuje w nich strefa zagrożenia wybuchem (bez względu na gabaryty obiektu),
• kubatura brutto przekracza 1000 m3 (z wyjątkiem budynków inwentarskich),
• kubatura brutto przekracza 1500 m3 dla budynków inwentarskich,
• powierzchnia strefy pożarowej przekracza 1000 m2 dla obiektów innych, takich jak stacje uzdatniania wody czy składowiska odpadów.

Co powinna zawierać instrukcja bezpieczeństwa pożarowego?

IBP powinna zawierać poszczególne elementy:

• warunki ochrony przeciwpożarowej, wynikające z przeznaczenia, sposobu użytkowania, prowadzonego procesu technologicznego, magazynowania i warunków technicznych obiektu, w tym zagrożenie wybuchem;
• określenie wyposażenia w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice oraz sposoby poddawania przeglądom technicznym stosowanych w obiekcie urządzeń przeciwpożarowych;
• sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia;
• sposoby wykonywania prac pożarowo niebezpiecznych;
• warunki i organizację ewakuacji ludzi oraz praktyczne sposoby ich sprawdzenia;
• sposoby zapoznania użytkowników obiektu, w tym zatrudnionych pracowników, z przepisami przeciwpożarowymi oraz treścią przedmiotowej instrukcji;
• zadania i obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej dla osób będących ich stałymi użytkownikami;
• wskazanie osób lub podmiotów opracowujących instrukcję;
• plany obiektów oraz terenu przyległego, z uwzględnieniem przede wszystkim wymiarów, występującej gęstości obciążenia ogniowego, podziału na strefy pożarowe, kategorii zagrożenia ludzi, warunków ewakuacji, miejsc usytuowania urządzeń przeciwpożarowych, odległości od budynków sąsiednich, parametrów pożarowych występujących substancji palnych, lokalizacji stref zagrożonych wybuchem, hydrantów zewnętrznych oraz innych źródeł wody do celów pożarowych oraz dojazdów pożarowych.

Jak często należy aktualizować instrukcję bezpieczeństwa pożarowego?

IBP powinna być poddawana okresowej aktualizacji, co najmniej raz na dwa lata, a także po zmianach sposobu użytkowania obiektu lub procesu technologicznego, które wpływają na zmianę warunków ochrony przeciwpożarowej.

Gdzie powinna być umieszczona instrukcja bezpieczeństwa pożarowego?

Wyciąg z IBP zawierający warunki ochrony przeciwpożarowej oraz plany budynku powinien być przechowywany w sposób zapewniający możliwość natychmiastowego wykorzystania na potrzeby prowadzenia działań ratowniczych. Dobrym rozwiązaniem jest umieszczenie instrukcji w specjalnej skrzynce, wyposażonej w system „zbij szybkę”.